oświadczenie zarządu dla biegłego rewidenta
Podział wyniku finansowego, po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, ale bez uprzedniego wyrażenia opinii o nim przez biegłego rewidenta, jest nieważny z mocy prawa. Spółka powinna poddać badaniu sprawozdanie za rok 2007. Następnie podlega ono zatwierdzeniu.Oświadczenie Zarządu dla biegłych rewidentów Do Grant Thornton Frąckowiak Spółka z pl. Wiosny Ludów 2 61-831 Poznań Katowice, 29 kwietnia 2009 roku W związku z badaniem przez Grant Thornton Frąckowiak Sp. z sprawozdania finansowego Skotan za rok obrotowy zakończony dnia 31 grudnia 2008 roku (sprawozdanie finansowe), które miało na celu wyraŜenie przez biegłego rewidenta opinii o tym, czy sprawozdanie finansowe jest prawidłowe, to znaczy zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz rzetelnie i jasno przedstawia, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację majątkową i finansową Spółki na dzień 31 grudnia 2008 roku oraz wynik finansowy Spółki za zakończony w tym dniu rok obrotowy, potwierdzamy, Ŝe: 1 Odpowiedzialność a Odpowiadamy za prawidłowość, rzetelność i jasność sprawozdania finansowego, oraz za jego sporządzenie zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (tekst jednolity Dz. U. z 2002 roku, nr 76, poz. 694, z późniejszymi zmianami) (ustawa) i wydanymi na jej podstawie przepisami . b Odpowiadamy za zaprojektowanie i działanie systemu rachunkowości oraz systemu kontroli wewnętrznej. Przedstawiliśmy Państwu wszystkie znaczące fakty związane z nieprawidłowościami lub podejrzewanymi nieprawidłowościami, które są znane Zarządowi i mogą mieć wpływ na Spółkę i zbadane sprawozdanie finansowe. c Odpowiadamy za przestrzeganie wszystkich przepisów prawa i postanowień, które mają wpływ na działalność Spółki, włączając w to odpowiedzialność za ogłoszenie i złoŜenie w rejestrze sądowym sprawozdania finansowego. Nie wystąpiły Ŝadne naruszenia lub potencjalne naruszenia bezpośrednio lub pośrednio związane z działalnością Spółki przepisów prawa lub obowiązków wynikających z zawartych umów, których efekt powinien być ujawniony w sprawozdaniu finansowym lub być podstawą uznania straty. Zgodnie z naszą najlepszą wiedzą i przekonaniem, składamy następujące oświadczenia: 2 Skorygowane i nie skorygowane róŜnice z badania a Uznajemy naszą odpowiedzialność za wszelkie korekty (bilansowe i prezentacyjne), które wprowadziliśmy do ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę sporządzenia sprawozdania finansowego i przekazanego Państwu zatwierdzonego przez nas sprawozdania finansowego, o którym wydajecie swoją opinię z badania. Odpowiadamy za właściwe i prawidłowe ujęcie korekt, włączając w to ich ujęcie dla potrzeb zobowiązań podatkowych Spółki. b Nie występują Ŝadne nie skorygowane róŜnice wskazane przez Państwa w wyniku badania sprawozdania finansowego. 1/5 3 Oświadczenia ogólne a RozwaŜyliśmy wszelkie informacje dostępne dla nas do dnia podpisania niniejszego oświadczenia i uwaŜamy, Ŝe Spółka jest w stanie kontynuować działalność w niezmniejszonym znacząco zakresie w dającej się przewidzieć przyszłości, to jest w okresie nie krótszym niŜ 12 miesięcy licząc od dnia bilansowego. b W nocie 30 dodatkowych informacji i objaśnień przedstawiliśmy wszelkie kwestie, o których nam wiadomo, Ŝe mają znaczenie dla niepewności co do moŜliwości kontynuowania bądź zakresu działalności przez Spółkę, w tym waŜne okoliczności i zdarzenia oraz plany Zarządu. Jesteśmy przekonani, Ŝe plany Zarządu są moŜliwe do zrealizowania. c Wszystkie transakcje zrealizowane przez Spółkę zostały dokładnie i zgodnie ze stanem rzeczywistym zaksięgowane. Według naszej wiedzy nie istnieją konta, transakcje, istotne umowy i porozumienia, które nie zostały przedstawione w sprawozdaniu finansowym lub zostały nierzetelnie ujęte w dokumentacji księgowej stanowiącej podstawę sporządzenia sprawozdania finansowego. Udostępniliśmy Państwu kompletne księgi rachunkowe, dokumenty źródłowe, dane finansowe, informacje i inne wymagane dokumenty oraz udzieliliśmy wyjaśnień niezbędnych do wydania opinii o zbadanym sprawozdaniu finansowym. d Sporządzone i zatwierdzone przez nas sprawozdanie finansowe nie zawiera istotnych błędów i przeoczeń. e Wszystkie protokoły Zgromadzeń Wspólników / Akcjonariuszy, posiedzeń Rady Nadzorczej, Zarządu i innych spotkań kierownictwa Spółki, które odbyły się do dnia podpisania niniejszego Oświadczenia zostały Państwu udostępnione. f Przedstawiliśmy Państwu kompletną korespondencję z organami nadzoru oraz ich postanowienia i decyzje. g Spółka zastosowała się do wszystkich postanowień porozumień i umów, do których niezastosowanie się mogłoby mieć istotny wpływ na sprawozdanie finansowe. h Spełniliśmy zarówno na dzień bilansowy jak i do dnia podpisania niniejszego oświadczenia wszystkie warunki wynikające z umów kredytowych. i Nie otrzymaliśmy Ŝadnych informacji od organów i urzędów regulacyjnych, nadzorczych oraz kontrolnych oraz poŜyczko- i kredytodawców, które wskazywałyby na nieprawidłowości w rachunkowości Spółki, niedotrzymanie warunków umów i porozumień lub postępowanie niezgodne z obowiązującym prawem. j Następujące pozycje zostały poprawnie zaksięgowane i prawidłowo wykazane w sprawozdaniu finansowym: i nazwy jednostek i stron powiązanych ze Spółką (zgodnie z definicją zawartą w ustawie), salda rozrachunków i transakcje z nimi, w tym z członkami Zarządu i Rady Nadzorczej, ii umowy i opcje odkupu sprzedanych wcześniej składników majątkowych, iii aktywa stanowiące zabezpieczenie umów lub transakcji, iv zobowiązania warunkowe. 2/5 k Ujawniliśmy Państwu wszystkie transakcje dotyczące instrumentów pochodnych i udostępniliśmy wszystkie związane z tym umowy. Wszystkie instrumenty pochodne wykorzystywane jako zabezpieczenie zostały przedstawione w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. Zarząd Spółki jest zdecydowany i ma moŜliwość zrealizowania prognozowanych transakcji zabezpieczonych instrumentami pochodnymi. l Nie wystąpiły Ŝadne zdarzenia po dniu bilansowym, które powodowałyby konieczność wprowadzenia zmian lub ujawnienia w sprawozdaniu finansowym. m Nie istnieją Ŝadne inne, poza ujawnionymi w sprawozdaniu finansowym, sprawy w toku postępowania zarówno z powództwa Spółki jak i przeciwko Spółce, a takŜe sprawy przygotowane do postępowania sądowego oraz znajdujące się w postępowaniu egzekucyjnym, układowym, ugodowym, upadłościowym oraz stwierdzone orzeczeniami sądu a nie skierowane do egzekucji. Nie spodziewamy się powstania innych roszczeń. Potwierdzamy, Ŝe do dnia podpisania niniejszego oświadczenia nie przedstawiono nam, ani nie spodziewamy się przedstawienia nam Ŝadnych roszczeń związanych z postępowaniem sądowym. 4 n Zgadzamy się z dokonanymi przez ekspertów, w tym aktuariuszy i rzeczoznawców wycenami, którymi posłuŜyliśmy się przy sporządzaniu sprawozdania finansowego. Nie wydawaliśmy Ŝadnych instrukcji, które mogłyby w jakikolwiek sposób ukierunkować prace tych ekspertów i nie jest nam wiadomo o Ŝadnych innych kwestiach mogących mieć wpływ na ich niezaleŜność lub obiektywizm. o Potwierdzamy, Ŝe sprawozdanie finansowe, które przekaŜemy elektronicznie do Komisji Nadzoru Finansowego jako element raportu będzie zgodne ze sprawozdaniem finansowym, o którym wydają Państwo opinię z badania. Oświadczenia dotyczące aktywów i pasywów a Zasoby majątkowe wykazane w sprawozdaniu są przez Spółkę kontrolowane, posiadają wiarygodnie określoną wartość, powstały w wyniku zdarzeń przeszłych, a w przyszłości spowodują wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych. Spółka posiada nieograniczone prawo do dysponowania wszystkimi składnikami majątku. Brak jakichkolwiek zastawów na majątku lub obciąŜeń majątku Spółki, poza wykazanymi w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. b Nie mamy planów i zamierzeń, które mogłyby spowodować istotną zmianę wartości bilansowej lub klasyfikacji aktywów i pasywów przedstawionych w sprawozdaniu finansowym. c Zapasy zbędne i niewykazujące ruchu zostały przez nas ustalone. Zapasy wykazane w sprawozdaniu finansowym są pełnowartościowe i przydatne do dalszej działalności. Zapasy wyceniliśmy w kwotach nieprzekraczających cen sprzedaŜy netto. Nie mamy Ŝadnych planów zaniechania lub zmiany profilu działalności Spółki ani Ŝadnych innych planów lub zamierzeń, które mogłyby spowodować obniŜenie wartości bilansowej zapasów. d Składniki aktywów zostały wycenione w sposób prawidłowy i utworzone zostały wszystkie odpisy aktualizujące niezbędne do obniŜenia ich wartości do ceny sprzedaŜy netto, tam gdzie było to 3/5 wymagane. Aktywa te obejmują pozycje majątku, takie jak środki trwałe, wartości niematerialne i prawne, inwestycje, naleŜności z tytułu dostaw i usług oraz zapasy. e Nie istnieją Ŝadne formalne lub nieformalne umowy dotyczące kompensowania sald na rachunkach środków pienięŜnych lub rachunkach inwestycyjnych. f Nie wystąpiły umowy i opcje dotyczące odkupu akcji składających się na kapitał podstawowy oraz akcje zarezerwowane na opcje, warranty, konwersje oraz dla innych celów. g Nie wystąpiły umowy i programy motywacyjne oparte na płatnościach akcjami własnymi, warrantami i opcjami na akcje własne, zawarte zarówno czy to w okresie objętym sprawozdaniem finansowym, czy okresach wcześniejszych. h Wykazaliśmy w sprawozdaniu finansowym wszystkie zobowiązania faktyczne i warunkowe, rezerwy na przyszłe koszty lub straty, oraz ujawniliśmy w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego wszystkie gwarancje udzielone przez Spółkę stronom trzecim, jednostkom zaleŜnym, stowarzyszonym oraz innym podmiotom powiązanym, a takŜe umowy nieuwzględnione w bilansie w zakresie niezbędnym do oceny ich wpływu na sytuację majątkową, finansową i wynik finansowy jednostki. i Potwierdzamy, Ŝe nie istnieją ustne gwarancje udzielone przez członków Zarządu, kierownictwo, pracowników lub osoby trzecie w imieniu Spółki, uzgodnienia z instytucjami finansowymi w sprawie kompensaty sald lub umowy dotyczące ograniczenia salda gotówkowego, umowy odnośnie odkupienia uprzednio sprzedanych aktywów lub inne umowy nienaleŜące do normalnego toku działalności Spółki. j Poza przedstawionymi Państwu, nie mamy Ŝadnych innych umów kredytowych. k Ujawniliśmy Państwu wszystkie istotne kwestie związane z ochroną środowiska i przekazaliśmy wszystkie istotne informacje dotyczące tych kwestii. Ujęte w bilansie zobowiązanie z tytułu ochrony środowiska odzwierciedla nasze najlepsze szacunki potencjalnych kosztów z tego tytułu, dokonane przy uzasadnionych według naszego najlepszego przekonania załoŜeniach. l Utworzono właściwe rezerwy na wszystkie bieŜące i odroczone podatki dotyczące Spółki, w tym dotyczące zobowiązań podatkowych z lat ubiegłych. m Uznajemy naszą odpowiedzialność za przestrzeganie przez Spółkę obowiązujących przepisów podatkowych, w tym dotyczących podatku od towarów i usług, podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, opłat celnych, podatku od nieruchomości, podatku od czynności cywilnoprawnych. Potwierdzamy, Ŝe Spółka przestrzegała wszystkich przepisów prawa dotyczących w/w podatków oraz oświadczamy, Ŝe nie występują Ŝadne istotne nie zaksięgowane zobowiązania warunkowe z tytułu podatków, poza tymi, które zostały ujawnione w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. n Rozumiemy, iŜ rozliczenia podatkowe Spółki podlegają kontroli podatkowej oraz Ŝe względu na fakt, iŜ w przypadku wielu transakcji interpretacja przepisów podatkowych moŜe być róŜna, kwoty wykazane w sprawozdaniu finansowym mogą ulec zmianie w późniejszym terminie po ostatecznym ustaleniu ich wysokości przez organy uprawnione do przeprowadzania kontroli podatkowych. 4/5 5 Oświadczenia dotyczące rachunku zysków i strat a Ujawniliśmy Państwu wszystkie umowy sprzedaŜy, w tym wszystkie warunki dotyczące prawa do zwrotu towarów lub korekty cen oraz wszystkie rezerwy na naprawy gwarancyjne. b Dostarczyliśmy Państwu wszystkie umowy sprzedaŜy zawarte z dystrybutorami i sprzedawcami oraz umowy z dostawcami. Umowy te obejmują całość porozumień i nie mają Ŝadnych uzupełnień w formie innych umów zawartych czy to w formie pisemnej, czy ustnej. ..................................................................................... Podpisy wszystkich Członków Zarządu 5/5 Obejmują one między innymi takie postulaty, jak: 1) umieszczenie w opinii biegłego rewidenta dodatkowych komentarzy, które w ocenie biegłego rewidenta mają znaczenie dla zrozumienia badanego sprawozdania finansowego i zrozumienia badania przez użytkownika; 2) umieszczenie w opinii wyraźnego stwierdzenia biegłego rewidenta co do Uchwała KRBR w sprawie przyjęcia wytycznych dotyczących usługi atestacyjnej biegłego rewidenta polegającej na ocenie sprawozdania o wynagrodzeniach zarządu i rady nadzorczej spółek publicznych jest już rozpatrzona przez PANA. O nowej usłudze biegłego rewidenta, jak również o naszych pytaniach i odpowiedzi Departamentu Rozwoju Rynku Finansowego w Ministerstwie Finansów informowaliśmy tutaj. 23 grudnia 2020 r. Krajowa Rada Biegłych Rewidentów podjęła uchwałę nr 1302/20a/2020 w sprawie przyjęcia wytycznych dotyczących usługi atestacyjnej biegłego rewidenta polegającej na ocenie sprawozdania o wynagrodzeniach zarządu i rady nadzorczej spółek publicznych. Rada Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego na posiedzeniu, które odbyło się 23 lutego 2021 r., po ocenie, czy uchwała nie narusza przepisów prawa, nie znalazła przesłanek do jej zaskarżenia. Nowa, zastrzeżona dla biegłego rewidenta, usługa jest wymogiem wynikającym z art. 90g ust. 10 ustawy o ofercie publicznej. Kryterium oceny sprawozdania o wynagrodzeniach, zgodnie w dyspozycją ustawy, jest "kompletność" zamieszenia w nim wymaganych informacji. KRBR opracowała wytyczne, w których przedstawiono w jaki sposób wymogi ustawy przekładają się na wykonywanie usługi zgodnie ze standardem KSUA 3000 (Z). W Wytycznych zawarliśmy przykładowe procedury, które w ramach usługi powinien przeprowadzić biegły rewident oraz przykład ilustrujący raport biegłego rewidenta z wykonania usługi a także przykładowe oświadczenie rady nadzorczej. Z treścią uchwały KRBR nr 1302/20a/2020 można zapoznać się tutaj, z załącznikiem do niej tutaj. Uchwała jest też dostępna na naszej stronie internetowej w sekcji Prawo i standardy/Regulacje PIBR/Uchwały KRBR. Sąd Rejonowy dla m.st Warszawy w Warszawie XII Wydział Gospodarczy KRS nr 0000945580. Konto w mbank S.A. nr 36 1140 2004 0000 3102 8246 2502 NIP : 522-280-57-58, REGON : 140496350. Firma audytorska nr 3106 SPRAWOZDANIE NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Dla Walnego Zgromadzenia i Rady Nadzorczej ONE MORE LEVEL Spółka Akcyjna Zbliża się ostatni kwartał roku kalendarzowego, co dla jednostek gospodarczych, których rok obrotowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym, oznacza rozpoczęcie przygotowań do zamknięcia roku. Działalność służb finansowo-księgowych koncentruje się (poza bieżącą pracą) między innymi na obowiązkach, których należy dopełnić w związku z nadchodzącym ostatnim dniem roku obrotowego, wskazanych w ustawie o rachunkowości (dalej: uor). Jednym z takich obowiązków jest – dla jednostek gospodarczych podlegających corocznemu badaniu – wybór, zgodnie z art. 66 uor, firmy audytorskiej do przeprowadzenia badania sprawozdania finansowego. O ile statut firmy nie stanowi inaczej, takiego wyboru dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe. Z kolei umowę z firmą audytorską zawiera kierownik jednostki >patrz tabela. Czytaj także: Badanie sprawozdania finansowego: z wyborem biegłego rewidenta nie warto zwlekać Czas na decyzję Umowa powinna być zawarta przez kierownika jednostki zgodnie z wymogami art. 66 ust. 5 uor, tj. w terminie umożliwiającym udział audytora w inwentaryzacji znaczących składników majątkowych. Określając ten termin należy posiłkować się art. 26 ust. 3 uor, z którego wynika, że termin i częstotliwość inwentaryzacji uważa się za dotrzymane, jeżeli inwentaryzację: - składników aktywów (z wyłączeniem między innymi aktywów pieniężnych, papierów wartościowych, produktów w toku produkcji) rozpoczęto nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego, a zakończono do 15. dnia następnego roku, a ustalenie stanu nastąpiło przez dopisanie lub odpisanie od stanu stwierdzonego drogą spisu z natury lub potwierdzenia salda przychodów i rozchodów (zwiększeń i zmniejszeń), jakie nastąpiły między datą spisu lub potwierdzenia a dniem ustalenia stanu wynikającego z ksiąg rachunkowych, przy czym stan wynikający z ksiąg rachunkowych nie może być ustalony po dniu bilansowym; - zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową przeprowadzono raz w ciągu dwóch lat; - nieruchomości zaliczonych do środków trwałych oraz inwestycji oraz znajdujących się na terenie strzeżonym innych środków trwałych, a także maszyn i urządzeń wchodzących w skład środków trwałych w budowie przeprowadzono raz w ciągu czterech lat; - zapasów towarów i materiałów (opakowań) objętych ewidencją wartościową w punktach obrotu detalicznego jednostki przeprowadzono raz w roku; - zapasów drewna w jednostkach prowadzących gospodarkę leśną przeprowadzono raz w roku. Oznacza to między innymi, że potwierdzanie stanu należności albo ustalanie stanu zapasów jednostka będzie mogła rozpocząć już 1 października br., czyli umowa z firmą audytorską powinna być zawarta w ostatnim kwartale roku oborowego. Obligatoryjnie lub po przekroczeniu limitów W przypadku badania ustawowego, pierwsza umowa o badanie sprawozdania finansowego jest zawierana z firmą audytorską na okres nie krótszy niż dwa lata, z możliwością przedłużenia na kolejne co najmniej dwuletnie okresy. Ustawowe badanie sprawozdania finansowego jest zdefiniowana w art. 64 uor. Zgodnie z tym przepisem obowiązkowemu badaniu podlegają między innymi roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe kontynuujących działalność: - banków krajowych, oddziałów instytucji kredytowych, oddziałów banków zagranicznych, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, głównych oddziałów i oddziałów zakładów ubezpieczeń, głównych oddziałów i oddziałów zakładów reasekuracji oraz oddziałów zagranicznych firm inwestycyjnych; - spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych; - jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz jednostek, o których mowa w art. 2 ust. 2b uor (alternatywne spółki inwestycyjne); - jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; - krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego; - spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji; - pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków: – średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, – suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro, – przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równo-wartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro. Wielkości wyrażone w euro przelicza się na polskie złote po kursie średnim, ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień bilansowy czyli dla ustalenia obowiązku badania sprawozdania finansowego za rok obrotowy zakończony 31 grudnia 2018 roku należy sięgnąć po dane z 2017 roku. Po przeliczeniu będą się one kształtować się następująco: - dla bilansu – 2 500 000 euro x 4,1709 zł/euro = 10 427 250 zł; - dla przychodów netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych – 5 000 000 euro x 4,1709 zł/euro = 20 854 500 zł. Kiedy wolno się wycofać Oprócz obowiązku zawarcia umowy z audytorem kierownik jednostki ma prawo w szczególnych przypadkach rozwiązać taką umowę. Zgodnie z art. 66 ust. 7 uor rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego jest możliwe jedynie w sytuacji zaistnienia uzasadnionej podstawy. Za uzasadnioną podstawę uznaje się w szczególności: - wystąpienie zdarzeń uniemożliwiających spełnienie wymagań określonych przepisami prawa dotyczącymi przeprowadzenia badania, zasadami etyki zawodowej, niezależności lub krajowymi standardami wykonywania zawodu; - niedotrzymanie warunków umowy innych niż skutkujące możliwością wyrażenia opinii z zastrzeżeniami, opinii negatywnej lub odmowy wyrażenia opinii; - przekształcenia, zmiany właścicielskie, zmiany organizacyjne uzasadniające zmianę firmy audytorskiej lub nieprzeprowadzenie badania. O rozwiązaniu umowy o badanie sprawozdania finansowego kierownik jednostki oraz firma audytorska informują niezwłocznie, wraz z podaniem stosownego wyjaśnienia przyczyn rozwiązania umowy, Krajową Radę Biegłych Rewidentów. Jeśli badanie dotyczy jednostki zainteresowania publicznego, to o rozwiązaniu umowy należy poinformować także Komisję Nadzoru Finansowego. Uwaga! Artykuł 66 ust. 8 uor jasno podkreśla, że różnice poglądów w zakresie stosowania zasad rachunkowości lub standardów badania nie są uzasadnioną podstawą rozwiązania umowy o badanie sprawozdania finansowego. Współpraca zaplanowana Poza tym, na podstawie art. 67 ust. 1 uor, kierownik jednostki powinien zapewnić biegłemu rewidentowi, przeprowadzającemu badanie sprawozdania finansowego, dostęp do ksiąg rachunkowych oraz dokumentów księgowych i wszelkich innych dokumentów, a także udzielić odpowiednich informacji lub wyjaśnień, które są niezbędne do sporządzenia sprawozdania z badania. Dlatego warto dokładnie zaplanować proces badania sprawozdania finansowego, ponieważ współpraca z biegłym rewidentem, jako dodatkowa czynność obok codziennych zadań, może być czasochłonna i absorbująca. Przepisy przewidują sankcje Artykuł 4 ust. 5 uor wskazuje kierownika jednostki, jeśli odrębne przepisy nie stanowią inaczej, jako osobę odpowiedzialną za wykonywanie obowiązków w zakresie rachunkowości. Zgodnie z art. 4a uor kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki są zobowiązani do zapewnienia, aby sprawozdanie finansowe oraz sprawozdanie z działalności (w tym także skonsolidowane sprawozdanie finansowe i sprawozdanie z działalności grupy kapitałowej) spełniały wymagania przewidziane w uor. Kierownik jednostki oraz członkowie rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostki odpowiadają solidarnie wobec spółki za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem stanowiącym naruszenie powyższych obowiązków. Należy na koniec podkreślić, że art. 77 i 79 uor przewidują – w przypadku niedopełnienia obowiązków związanych ze sprawozdaniem finansowym – kary grzywny albo pozbawienia wolności (lub obie te kary łącznie). Sankcjonowane czynności związane z badaniem sprawozdania finansowego to między innymi: - niepoddanie sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta; - nieudzielenie lub udzielenie niezgodnych ze stanem faktycznym informacji, wyjaśnień, oświadczeń biegłemu rewidentowi albo niedopuszczenie go do pełnienia obowiązków; - rozwiązanie umowy o badanie sprawozdania finansowego, bez uzasadnionej podstawy lub niepoinformowanie Krajowej Rady Biegłych Rewidentów (a w pewnych przypadkach Komisji Nadzoru Finansowego) o rozwiązaniu tej umowy; - stosowanie klauzul umownych w umowach zawartych przez badaną jednostkę, które ograniczałyby możliwość wyboru firmy audytorskiej przez organ dokonujący wyboru firmy audytorskiej, na potrzeby przeprowadzenia badania ustawowego sprawozdań finansowych tej jednostki, do określonych kategorii lub wykazów firm audytorskich; - zawarcie z firmą audytorską umowy o obowiązkowe badanie na okres krótszy niż dwa lata. ? Podstawa prawna: ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 395 ze zm.) CZTERY ETAPY WYBORU BIEGŁEGO REWIDENTA Proces przygotowania do wyboru biegłego rewidenta należy realizować krok po kroku. Wybór biegłego rewidenta zalecamy przeprowadzić w czterech etapach: 1. gromadzenie informacji 2. wstępna selekcja biegłych rewidentów/firm audytorskich, którzy zostaną zaproszeni do udziału w procesie wyboru 3.
Biegły rewident badając sprawozdania finansowe jednostki, powinien mieć dostęp do dokumentów istotnych z punktu widzenia prowadzonego badania. Dzięki temu biegły może odtworzyć przeprowadzone przez jednostkę transakcje, co prowadzi do uwiarygodnienia informacji finansowych oraz służy zapewnieniu bezpieczeństwa obrotu gospodarczego w Polsce. Jakie dokumenty należy udostępnić biegłemu Zgodnie z ustawą o rachunkowości kierownik badanej jednostki powinien zapewnić udostępnienie biegłemu rewidentowi: 1 ksiąg rachunkowych; 2 dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów; 3 wszelkich innych dokumentów w postaci: a) istotnych umów handlowych i bankowych, których stroną jest badana jednostka, b) uchwał z posiedzeń zarządu, rady nadzorczej, c) innych ważnych dokumentów. Sprawozdania finansowe jednostek mikro Oprócz tego kierownik jednostki powinien udzielić wyczerpujących: 1 informacji, wyjaśnień i oświadczeń, które są niezbędne do wydania opinii biegłego rewidenta o badanym sprawozdaniu finansowym jednostki, 2 informacji związanych z przebiegiem badania, 3 informacji o terminach spisów z natury składników majątku jednostki. Dostęp do ważnych dokumentów powinien być zapewniony, gdyż może to uniemożliwić uzyskanie pełnych informacji o sytuacji jednostki, które są niezbędne do wydania opinii z badania. W przypadku, gdy biegły rewident potrzebuje dostępu do dokumentów istotnych z punktu widzenia prowadzonego badania, powinien on każdorazowo zwrócić się w tej sprawie do kierownika badanej jednostki. Polecamy: Monitor Księgowego – prenumerata Warto przy okazji wspomnieć, że biegły rewident ma obowiązek zachowania jako tajemnicy służbowej tego wszystkiego, czego dowiedział się w trakcie wykonywania swoich obowiązków. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy musi złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Dokumenty weryfikowane przez biegłego W przypadku, gdy biegły przeprowadzał badanie danej jednostki w poprzednim roku, to aktualizuje on swoją dokumentację rewizyjną, uzupełniając ją o dokumenty, które uległy zmianie w danym roku obrotowym. Zapoznając się z jednostką, biegły rewident poprosi ją o przedstawienie następujących dokumentów: Dokumenty rejestracyjne, uchwały, umowy: 1) NIP, 2) REGON, 3) rejestracja w ZUS i PFRON, 4) odpis KRS, 5) umowa lub statut jednostki, Za niezłożenie sprawozdania finansowego grozi wykreślenie z KRS 6) opinia i raport z badania sprawozdania finansowego za rok ubiegły, jeśli jednostka była badana przez inny podmiot, 7) uchwały zgromadzenia wspólników dotyczące sprawozdania za rok ubiegły, 8) potwierdzenie złożenia sprawozdania finansowego za rok ubiegły do KRS, urzędu skarbowego oraz do publikacji w „Monitorze Polskim B”, 9) uchwała Rady Nadzorczej lub zgromadzenia wspólników o wyborze audytora, 10) umowy kredytowe z bankami, umowy pożyczek, 11) protokoły z kontroli skarbowych, ZUS itp. Polityka rachunkowości Po zapoznaniu się z wymienionymi wyżej dokumentami biegły rewident zwraca szczególną uwagę na politykę rachunkowości. Jest ona bowiem podstawą ujęcia operacji gospodarczych w księgach rachunkowych jednostki. Dlatego przed przystąpieniem do sporządzenia sprawozdania finansowego jednostka powinna ją przejrzeć i w razie potrzeby zaktualizować. W praktyce często zdarza się, że małe i średnie jednostki nie przywiązują wagi do jakości sporządzonej przez siebie polityki rachunkowości i nie rozstrzygają w niej sposobów ujęcia wielu operacji gospodarczych. Należy wspomnieć jak ważną kwestią jest przyjęcie przez jednostkę odpowiednich rozwiązań dostosowanych do specyfiki jej działalności. W wielu bowiem przypadkach ustawa o rachunkowości zawiera kilka sposobów wyceny aktywów i pasywów. Spośród wielu możliwych rozwiązań jednostka powinna wybrać te zapewniające rzetelność sporządzonego sprawozdania finansowego. Należności nieściągalne, przedawnione i umorzone w bilansie Polityka rachunkowości w szczególności powinna określać: 1) rok obrotowy i wchodzące w jego skład okresy sprawozdawcze; 2) metody wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego; 3) sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych, czyli: a) zakładowego planu kont, b) wykazu ksiąg rachunkowych, c) opisu systemu przetwarzania danych; 4) system służący ochronie danych i ich zbiorów. Dodatkowo istotne jest sprawdzenie ciągłości stosowanych przez jednostkę zasad rachunkowości, co nie oznacza, że nie można dokonywać w nich zmian. Jednostka powinna pamiętać jednak o tym, aby w informacji dodatkowej ujawnić wprowadzone w zasadach rachunkowości zmiany, a także ich wpływ na wynik finansowy. Oprócz tego wprowadzenie zmian w stosowanych zasadach oznacza konieczność ich stosowania od początku danego roku obrotowego. Pozostałe dokumenty Aby móc zapoznać się z zasadami funkcjonowania jednostki oraz przeprowadzić analizę sprawności działania w jednostce systemu kontroli wewnętrznej biegły sprawdza różne dokumenty funkcjonujące w jednostce w postaci: instrukcji, regulaminów opisujących przebieg kontroli wewnętrznej, w szczególności są to: 1) regulaminem organizacyjnym jednostki, 2) regulaminem wynagradzania, 3) instrukcją obiegu dokumentów, 4) instrukcją dotyczącą gospodarki magazynowej, 5) instrukcją inwentaryzacyjną, 6) instrukcją dotyczącą gospodarki kasowej, 7) instrukcją w sprawie wnoszenia i wynoszenia składników majątkowych przez bramę – system przepustek. autor: Marta Przyborowska Podyskutuj o tym na naszym FORUM
biegłego rewidenta z badania Dla Rady Polityki Pieniężnej Narodowego Banku Polskiego Sprawozdanie z badania rocznego sprawozdania finansowego Opinia Przeprowadziliśmy badanie załączonego rocznego sprawozdania finansowego Narodowego Banku Polskiego („NBP”), które zawiera: — bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 2020 r.; Zgodnie z art. 64 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1047, ze zm.; dalej: uor), obligatoryjnemu badaniu przez podmiot uprawniony podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych oraz roczne sprawozdania finansowe – kontynuujących działalność: - banków, zakładów ubezpieczeń, zakładów reasekuracji, spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych; - jednostek działających na podstawie przepisów o obrocie papierami wartościowymi oraz przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz alternatywnych spółek inwestycyjnych w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, w tym uprawnionych do posługiwania się nazwą „EuVECA" albo „EuSEF", a także jednostek działających na podstawie przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych; - krajowych instytucji płatniczych i instytucji pieniądza elektronicznego; - spółek akcyjnych, z wyjątkiem spółek będących na dzień bilansowy w organizacji; - pozostałych jednostek, które w poprzedzającym roku obrotowym, za który sporządzono sprawozdania finansowe, spełniły co najmniej dwa z następujących warunków: – średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło co najmniej 50 osób, – suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego stanowiła równowartość w walucie polskiej co najmniej 2,5 mln euro (dla podmiotów, których rok obrotowy jest równy kalendarzowemu dla badań sprawozdań za rok 2017 kwota ta wynosi 11 060 000 zł), – przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów oraz operacji finansowych za rok obrotowy stanowiły równowartość w walucie polskiej co najmniej 5 mln euro (dla podmiotów, których rok obrotowy jest równy kalendarzowemu dla badań sprawozdań za rok 2017 kwota ta wynosi 22 120 000 zł). Ponadto, jak przewidziano w art. 64 ust. 3 i 4 uor, badaniu podlegają również: - sprawozdania finansowe spółek przejmujących i spółek nowo zawiązanych, sporządzone za rok obrotowy, w którym nastąpiło połączenie; - roczne sprawozdania finansowe jednostek sporządzone zgodnie z MSR; - roczne połączone sprawozdania finansowe funduszy inwestycyjnych z wydzielonymi subfunduszami oraz roczne sprawozdania jednostkowe subfunduszy. Konsekwencje dla kierownika - Za prawidłowe sporządzenie sprawozdania finansowego i poddanie go obligatoryjnemu badaniu odpowiada kierownik jednostki, którego funkcję pełni zarząd. Jakie są dla niego konsekwencje niepoddania sprawozdania obowiązkowemu badaniu? Jaka jest odpowiedzialność kierownika jednostki, który jest jednocześnie jej pracownikiem? Ustawa o rachunkowości w art. 79 pkt 1 przewiduje sankcję karną za niedopełnienie obowiązku poddania sprawozdania finansowego badaniu przez biegłego rewidenta. Zaniechanie to jest zagrożone karą grzywny albo ograniczenia wolności. Przepisy uor nie precyzują wysokości wskazanych kar. Ustawowe „widełki", w granicach których wymierzana jest kara, zostały natomiast określone w przepisach kodeksu karnego. Wysokość kary w konkretnej sprawie ustala sąd, biorąc pod uwagę określone prawem okoliczności wpływające na wymiar kary. W związku z tym należy podkreślić, że dolegliwość sankcji nie będzie zależeć od tego, czy niepoddane badaniu sprawozdanie finansowe zostało następnie zatwierdzone, czy nie. Na podstawie § 2a rozporządzenia ministra sprawiedliwości z 22 września 2015 r. w sprawie organów uprawnionych obok Policji do prowadzenia dochodzeń oraz organów uprawnionych do wnoszenia i popierania oskarżenia przed sądem pierwszej instancji w sprawach, w których prowadzono dochodzenie, jak również zakresu spraw zleconych tym organom (DzU poz. 1725, ze zm.), oskarżenie w zakresie czynu penalizowanego w art. 79 ust. 1 uor może zostać wniesione również przez naczelnika urzędu skarbowego. Cywilna lub dyscyplinarna W przypadku uchybienia art. 64 uor, oprócz odpowiedzialności karnej może wystąpić również odpowiedzialność dyscyplinarna oraz cywilna. Za prawidłowe sporządzenie sprawozdania finansowego i poddanie go obligatoryjnemu badaniu odpowiada kierownik jednostki. W przypadku, gdy kierownik jednostki jest jednocześnie pracownikiem tej jednostki (np. członkowie zarządu zatrudnieni na podstawie umowy o pracę), uchybienie obowiązkowi poddania sprawozdania finansowego obligatoryjnemu badaniu może zostać uznane za ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych i być podstawą do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 1 października 1998 r. (I PKN 360/98). Skutki dla właściciela - Czy niepoddanie sprawozdania finansowego obligatoryjnemu badaniu ma niekorzystny wpływ na uprawnienia udziałowców? Na podstawie art. 53 ust. 3 uor podział lub pokrycie wyniku finansowego netto jednostek zobowiązanych do poddania obligatoryjnemu badaniu rocznego sprawozdania finansowego może nastąpić po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, poprzedzonego wyrażeniem przez biegłego rewidenta opinii o tym sprawozdaniu bez zastrzeżeń lub z zastrzeżeniami. Podział lub pokrycie wyniku finansowego netto, dokonany bez spełnienia tego warunku, jest nieważny z mocy prawa. Jednocześnie, np. w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, stosownie do art. 198 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (tekst jedn. DzU z 2016 r. poz. 1578, ze zm.) wspólnik, który wbrew przepisom prawa lub postanowieniom umowy spółki otrzymał wypłatę (odbiorca), obowiązany jest do jej zwrotu. Członkowie organów spółki, którzy ponoszą odpowiedzialność za taką wypłatę, odpowiadają za jej zwrot spółce solidarnie z odbiorcą. Nieważność z mocy prawa oznacza, że wspólnicy będą zobowiązani do podjęcia uchwały ponownie – tym razem po spełnieniu niezbędnych warunków (opinia biegłego rewidenta i zatwierdzenie sprawozdania finansowego). Zaniechania z poprzednich lat - Jak postępuje biegły rewident w przypadku stwierdzenia, że jednostka miała obowiązek poddania sprawozdania finansowego za poprzedni rok/lata obligatoryjnemu badaniu, ale tego nie uczyniła? Biegły rewident, który bada sprawozdanie finansowe danej jednostki po raz pierwszy, może w trakcie wykonywania procedur ustalić, że jednostka miała obowiązek poddania sprawozdania finansowego za poprzedni rok/lata obligatoryjnemu badaniu, ale tego nie uczyniła. Wskazówki dotyczące postępowania w takiej sytuacji można odnaleźć w niezobowiązującej Konsultacji Krajowej Izby Biegłych Rewidentów z czerwca 2016 r. pt. „Brak spełnienia obowiązku poddania obligatoryjnemu badaniu poprzednich sprawozdań finansowych". W takim przypadku należy: - poinformować jednostkę o stwierdzonych naruszeniach prawa, tj. braku poddania sprawozdania obowiązkowemu badaniu, konsekwencjach dla kierownika jednostki i wspólników; - uzyskać pisemne stanowisko kierownika jednostki dotyczące przyczyn wyżej opisanego naruszenia prawa; - przeprowadzić analizę okoliczności i ocenić potencjalne ryzyka występujące zarówno po stronie jednostki, jak i podmiotu uprawnionego do badania. Po przeanalizowaniu zebranych dowodów badania biegły rewident, kierując się istotnością i wpływem na rzetelność oraz prawidłowość sporządzonego przez jednostkę sprawozdania finansowego, dokonuje oceny czy może stwierdzić, że sprawozdanie finansowe, jako całość, nie zawiera istotnego zniekształcenia. Jeśli odpowiedź jest twierdząca, biegły rewident może zamieścić w opinii jedynie objaśnienie dotyczące zaistniałego naruszenia prawa. Jednak w przypadku, gdy w wyniku oceny uzyskanych dowodów badania biegły rewident stwierdzi, że sprawozdanie finansowe, jako całość, zawiera istotne zniekształcenie lub gdy nie jest w stanie uzyskać wystarczających i odpowiednich dowodów badania, aby stwierdzić, że sprawozdanie finansowe, jako całość, nie zawiera istotnego zniekształcenia – modyfikuje on opinię. Modyfikacja może polegać na wydaniu opinii z zastrzeżeniem, opinii negatywnej bądź stanowiska w sprawie odmowy wydania opinii. WNIOSEK - Za brak poddania sprawozdania finansowego obligatoryjnemu badaniu grozi odpowiedzialność karna w postaci kary grzywny bądź kary ograniczenia wolności. Oprócz odpowiedzialności karnej może wystąpić również odpowiedzialność dyscyplinarna (pracownicza) oraz cywilna. - Podział zysku bądź pokrycie straty bez poddania uprzednio sprawozdania obligatoryjnemu badaniu, jak również w przypadku wyrażenia innej opinii niż bez zastrzeżeń albo z zastrzeżeniem (tj. wyrażenia opinii negatywnej bądź stanowiska w sprawie odmowy wyrażenia opinii), jest nieważny z mocy prawa. - Biegły rewident, który bada sprawozdanie finansowe danej jednostki po raz pierwszy i w trakcie wykonywania procedur ustali, że jednostka miała obowiązek poddania sprawozdania finansowego za poprzedni rok/lata obligatoryjnemu badaniu, ale tego nie uczyniła, powinien zamieścić w opinii przynajmniej objaśnienie dotyczące zaistniałego naruszenia prawa.